Βιταμίνη D: Γιατί είναι απαραίτητη;

Γνωρίζετε τη Βιταμίνη D; Εάν όχι, θα πρέπει να μάθετε κάποια πράγματα σχετικά με αυτήν επειδή είναι πολύ σημαντική για τη ζωή μας. Είναι γνωστή και ως «βιταμίνη του ήλιου» κι αυτό επειδή την παράγει ο οργανισμός μας όταν έρχεται σε επαφή με το δέρμα μας η ηλιακή ακτινοβολία.

Οφέλη

Μας βοηθά να είμαστε υγιείς με πάρα πολλούς τρόπους. Που να πρωτοαναφερθούμε…. Αυξάνει την απόδοση στην άσκηση, βοηθά καταλυτικά στην απόκτηση του ιδανικού βάρους, επηρεάζει την απορρόφηση των μεταλλικών στοιχείων. Επίσης, είναι απαραίτητη για την επίτευξη καλού ύπνου και τη μείωση του στρες.

Ενισχύει τους μηχανισμούς αποτοξίνωσης και αποβολής βαρέων μετάλλων από το σώμα και, όπως αποδεικνύουν επιστημονικές μελέτες, τα υψηλά επίπεδα βιταμίνης D συνδέονται με τη μειωμένη θνησιμότητα, τη μείωση κινδύνου σκλήρυνσης κατά πλάκας, καρδιοπάθειας και εκδήλωσης συμπτωμάτων γρίπης…. Είναι σημαντική για τη σκελετική υγεία και την αντιμετώπιση της κόπωσης, ενώ βοηθά και σε ειδικές καταστάσεις όπως το άσθμα.

Η έλλειψή της έχει σοβαρές επιπτώσεις για την υγεία, όπως ο αυξημένος κίνδυνος για νόσο Αλτσχάιμερ, διαβήτη, οστεοπόρωση και καρδιοπάθεια.

Από την άλλη, τα επαρκή επίπεδα βιταμίνης D στον οργανισμό αυξάνουν τις πιθανότητες επιβίωσης ορισμένων ασθενών, όπως οι άντρες που πάσχουν από καρκίνο του προστάτη και οι γυναίκες που πάσχουν από καρκίνο του μαστού.

Ελλειψη

Η έλλειψή του έχει σοβαρές συνέπειες για την υγεία, όπως αυξημένο κίνδυνο για νόσο του Αλτσχάιμερ, διαβήτη, οστεοπόρωση και καρδιακές παθήσεις.

Συμπτώματα

Η ανεπάρκεια βιταμίνης D περιλαμβάνει:

• απώλεια μαλλιών
• τακτική ασθένεια ή μόλυνση
• εξασθενημένη επούλωση πληγών
• κούραση
• μυϊκός πόνος
• πόνος στα οστά και στην πλάτη
• χαμηλή διάθεση

Μακροχρόνια ανεπάρκεια βιταμίνης D:

• νευρολογικές παθήσεις
• καρδιαγγειακές παθήσεις
• επιπλοκές εγκυμοσύνης
• αυτοάνοσα προβλήματα
• λοιμώξεις
• ορισμένους καρκίνους, ιδιαίτερα του μαστού, του προστάτη και του παχέος εντέρου.
  
  

Ανίχνευση

Η έλλειψη ή ανεπάρκεια βιταμίνης D στον οργανισμό μπορεί να διαπιστωθεί με τη βοήθεια αιματολογικής εξέτασης. Η αιματολογική εξέταση για τη μέτρηση των επιπέδων της βιταμίνης συστήνεται κυρίως στις παρακάτω υποομάδες του πληθυσμού, καθώς έχει παρατηρηθεί ότι είναι πιο επιρρεπείς στην έλλειψη ή την ανεπάρκεια βιταμίνης D.

Μελέτες

Έτσι, σε ενήλικες άνω των 55 ετών, καθώς όσο περνούν τα χρόνια το δέρμα χάνει την «αποτελεσματικότητά» του. Χαρακτηριστικό είναι ότι σε σύμφωνα με μελέτη του 2007, πάνω από το 50% των Αμερικανών μεγάλης ηλικίας παρουσιάζουν χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D στον οργανισμό τους. Εν συνεχεία, υπάλληλοι γραφείου οι οποίοι μένουν τουλάχιστον 8 ώρες της ημέρας κλεισμένοι σε ένα γραφείο συχνά σημαίνει ότι η έκθεσή τους στον ήλιο είναι εξαιρετικά περιορισμένη και κατ’ επέκταση είναι πιθανότερο τα επίπεδα βιταμίνης D στον οργανισμό να είναι χαμηλά.

Ακόμα, τα άτομα με σκουρόχρωμο δέρμα έχουν περισσότερη μελανίνη στην εξωτερική στιβάδα του δέρματός τους, κάτι που δυσκολεύει τη σύνθεση της βιταμίνης D κατά την έκθεση στον ήλιο. Όσοι πάσχουν από φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου, όπως νόσο του Crohn ή ελκώδη κολίτιδα, τυπικά παρουσιάζουν δυσκολίες στον μεταβολισμό των λιπαρών. Σύμφωνα με μελέτη στην επιθεώρηση Journal of Gastroenterology and Hepatology, ποσοστό έως και 70% των πασχόντων από φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου παρουσιάζουν έλλειψη βιταμίνης D.

Οι χορτοφάγοι καθώς οι περισσότερες από τις (ελάχιστες) τροφές που περιέχουν βιταμίνη D είναι ζωικής προέλευσης. Σε αυτές περιλαμβάνεται ο σολομός, το αυγό και το ενισχυμένο γάλα. Τέλος, τα άτομα με περιττά κιλά επειδή όσοι έχουν υψηλό δείκτη μάζας σώματος ή υψηλό ποσοστό λίπους στο σώμα τους παρουσιάζουν συχνά διαταραχή στην κυκλοφορία και/ή την απορρόφηση της βιταμίνης D, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει απαραίτητα ότι θα εμφανίσουν έλλειψη ή ανεπάρκεια.

Τύποι βιταμίνης D

Υπάρχουν πέντε διαφορετικές μορφές βιταμίνης D. Από αυτές ξεχωρίζουν η D2 και η D3, οι οποίες βρίσκονται σε φυτικές και σε ζωικές τροφές αντίστοιχα ή τις συνθέτει ο οργανισμός μας όταν το δέρμα εκτίθεται στον ήλιο. Ο λόγος που ξεχωρίζουν είναι ότι αυτές τις δύο μορφές μπορεί να αξιοποιήσει το σώμα μας. Τόσο η D2 όσο και η D3 πρέπει να περάσουν από μια διαδικασία επεξεργασίας για να απορροφηθούν, ωστόσο η D3 έχει καλύτερο ρυθμό απορρόφησης.

Όταν η D3 διασπάται στον οργανισμό συμβάλλει στην παραγωγή φωσφόρου και ασβεστίου στο αίμα. Με τον τρόπο αυτό προστατεύει τα οστά από κατάγματα και από την οστεοπόρωση. Επίσης, σύμφωνα με τη Mayo Clinic, η βιταμίνη D3 βελτιώνει τη διάθεση, ενισχύει τα επίπεδα ενέργειας, δυναμώνει τους μύες, έχει αντικαρκινική δράση κ.ά.

Η D3 βρίσκεται σε λίγες μόνο τροφές, αποκλειστικά ζωικής προέλευσης. Οι κυριότερες πηγές βιταμίνης D3 στη διατροφή μας είναι τα ψάρια (π.χ. σολομός και πέστροφα) και το αυγό (με τον κρόκο του). Κατά τη διαδικασία παραγωγής τους ορισμένα προϊόντα (κυρίως γαλακτοκομικά, δημητριακά, χυμοί και ψωμί) ενισχύονται με ποσότητες βιταμίνης D.

Πηγές

• Σολομός
• Ρέγγα και σαρδέλες
• Μουρουνόλαδο
• Τονος σε κονσερβα
• Κρόκοι αυγών
• Μανιτάρια
• Εμπλουτισμένα τρόφιμα (Αγελαδινό γάλα, γάλα σόγιας, χυμός πορτοκαλιού, δημητριακά και πλιγούρι βρώμης)
  
  

Για να δείτε τα επίπεδα της βιταμίνης στον οργανισμό σας και στον οργανισμό των παιδιών σας το μόνο που πρέπει να κάνετε είναι τη σχετική εξέταση αίματος και όλα τα υπόλοιπα θα σας τα πει ο πλέον κατάλληλος και για αυτές τις υποθέσεις, που δεν είναι άλλος από το γιατρό!

Η καλύτερη πηγή είναι η έκθεση στον ήλιο. Παρόλα αυτά, οι μέρες των διακοπών, που είναι ελάχιστες, δεν αρκούν, πόσο μάλλον αν λάβουμε υπόψη ότι η έκθεση γίνεται με αντηλιακή προστασία, που μπλοκάρει την παραγωγή βιταμίνης D!

Εάν έχουμε τη δυνατότητα να βγαίνουμε έστω και για λίγα λεπτά στον ήλιο ή εάν εντάξουμε σχετικά συμπληρώματα διατροφής, όταν αυτό χρειάζεται, στο καθημερινό μας πρόγραμμα, θα βοηθήσουμε σημαντικά τον οργανισμό μας να συνθέσει τις απαραίτητες ποσότητες βιταμίνης D και να επωφεληθεί από τις ευεργετικές της ιδιότητες.

Πηγές:

1. https://www.onmed.gr/ygeia/story/393314/vitamini-d-5-tropoi-poy-epidra-stin-ygeia-video
2. www.prevention.com
3. https://www.healthline.com/nutrition/9-foods-high-in-vitamin-d#The-bottom-line

Δείτε επίσης:
Μεσογειακή διατροφή
Πώς να αγαπήσεις εαυτό σου
Τι σημαίνει για εσάς ο γάμος;
Η σημασία του προγράμματος στα παιδιά